Riječ “Baš-čaršija” doslovno znači “glavna čaršija” i koristila se kako bi se označio prostor baščaršijskog trga oko sebilja, da bi se kasnije naziv proširio na cijelu današnju Staru sarajevsku čaršiju. Baščaršija je izgrađena u XV. vijeku, 1462., kada je Isa-beg Ishaković izgradio han, a pored njega brojne dućane.
Prije dolaska Osmanlija najveće naselje na Sarajevskom polju je bio seoski trg Tornik, koji se nalazio na na mjestu gdje je danas Ali-pašina džamija. U to doba većina stanovnika Sarajeva je živjela u okolini Careve džamije. Zato je Isa-beg Ishaković izgradio most preko Miljacke i tako povezao glavno sarajevsko naselje i novi privredni centar grada, Baščaršiju.
Najznačajnije zgrade koje su izgrađene u ovom periodu su, upravo, džamije. Čuvenu Baščaršijsku džamiju je izgradio Havedža Durak 1528. godine. Gazi Husref-beg je podigao svoju džamiju 1530. godine te je, također, u Baščaršiji izgradio i medresu, biblioteku, hanikah, hamam, bezistan, Morića han, sahat-kulu te niz drugih objekata. Ukopan u haremu svoje džamije. Pored njegovog, tu je i turbe njegovog oslobođenog roba i prvog mutevelije njegovog vakufa Murat-bega Tardića.
Baščaršija je svoj najveći uspon dostigla u drugoj polovini XVI. vijeka. Postojalo je 80 raznih vrsta zanata i bila je podijeljena po tim zanatima tako da su u svakoj ulici bili dućani za jedan ili više srodnih zanata (npr. ulice Kovači, Kazandžiluk, Sarači). U ovom periodu izgrađen je čitav niz trgovačkih objekata, poput bezistana, hanova, i karavan – saraja. Postojale su i kolonije Mlečana i Dubrovčana.
Baščaršija je u to doba imala otprilike 12 000 trgovačkih i zanatskih dućana. Čuveni putopisac Evlija Čelebija je 1660. godine napisao: “U čaršiji ima u svemu hiljadu i osamdeset dućana koji su uzor ljepote. Sama čaršija je veoma privlačna i izgrađena po planu.”
Međutim, 1697. godine dogodio se upad Eugena Savojskog koji je zapalio i opustošio cijeli grad. Do XIX. vijeka područje grada Sarajeva se širilo jako malo, a zbog velikog požara u XIX. vijeku, današnja Baščaršija je dvostruko manja nego što je nekad bila.
U srcu Baščaršije, u kamenom zidu harema Gazi Husrev-begove džamije, nalazi se najpoznatija sarajevska česma.
Za ovu česmu se veže i jedna legenda, prenesena i potvrđena kroz mnoge generacije, koja kaže da će se u Sarajevo vratiti ili u njemu ostati svako ko se napije vode sa česme pored Begove džamije.
Legenda je sačuvana i kroz jednu pjesmu: “Ko se jednom napije vode sa Baščaršije, nikad više iz Sarajeva taj otići ne umije.”
(Wikipedia)
0 Comments