Uzgoj koza postaje sve popularnija praksa u državama bivše SFRJ. Proizvodnja i prodaja mlijeka, mesa ili sira, može donijeti značajnu zaradu, u vrijeme kada blagotvornost ovih proizvoda postaje sve poznatija.
Isplativost je još veća ako se uz gajenje koza, razmotri mogućnost prodaje jaradi. Plodnost koze zavisi od vrste, ali je to u prosjeku oko 1,8 jaradi po kozi, pa se njihovom prodajom (za dalji uzgoj ili meso), može ostvariti solidna zarada.
[umetnime]
Dobit od kozarstva biće još veća, ako u proizvodnju uvedemo jače rase poput alpino koza, naravno kao i proširenjem farme i ekonomičnijom organizacijom rada na farmi.
Ekonomičnost proizvodnje, zavisi od brojnih faktora kao što su veličina stada, izgradnja objekata za smještaj, ali i od toga šta je osnova proizvodnje (za mlijeko, meso, jarad, proizvodnja sira) i koliko je tržište razvijeno.
Ishrana: Najbitniji uslov za uspješan uzgoj koza je da im se obezbjedi hrana tokom cijele proizvodne godine, od čega uglavnom i zavisi za koju vrstu koza ćemo se odlučiti i u kolikom broju. Najbolje je ako postoji mogućnost da se obezbjedi dovoljna količina kabaste hrane sa sopstvenih površina zemljišta (naročito u zimskom periodu). Dodatni plus će biti ako odgajivač već posjeduje zemljište za proizvodnju žitarica. Proizvodnju poskupljuje nabavka hrane po višim cjenama na tržištu. Tokom ljeta, neophodno je da se planira mogućnost ispaše koza po okolnim terenima(štalsko-pašni sistem uzgoja-na otvorenom i u zatvorenom prostoru).
Koze zahtjevaju specijalnu ishranu, ne vole prljavu hranu, a sijeno i lisnata hrana su pogodni kao i određena zrnasta hrana. Osjetljive su na naglu izmjenu hrane, kao i na količinu hrane. Voda namjenjena kozama mora da bude u čistim sudovima. Tokom vrelih ljetnih dana, preporučljivo je davati vodu u kraćim intervalima, a tokom zime, ako postoji mogućnost – blago zagrijanu vodu.
Ishrana koza je inače najveći trošak u odgajivanju i najviše utiče na reprodukciju, proizvodnju mlijeka i razmnožavanje. Posebno treba voditi računa o hrani u periodu mlječnosti koze, i kasnoj skotnosti.
[umetnime]
Ishrana utiče i na brzinu rasta jaradi kao i njihovo zdravlje, pa su tako koze koje se nepravilno hrane sklonije da dobiju neke bolesti.
Kozama je neophodna energija, proteini, vitamini, celuloza i voda. Pašnjaci i brst su najekonomičniji izvor hrane za koze. Koze su inače prirodni tragači i biraju biljke, dok je sijeno osnovni izvor hrane za koze u zimskim mjesecima. Od minerala, za koze su najvažniji so, kalcijum i fosfor. Vitamini su potrebni u manjim količinama i to A,E i D.
Često će biti potrebno da kozu hranite i žitaricama, onda kada stočna hrana ne može da zadovolji potrebe za ugljenim hidratima i proteinima (žito, ječam, zob, ovas, raž sojine ljuske…)
Objekti za držanje koza: Vrsta objekta najviše zavisi od rasnog sastava koza kao i od sistema uzgoja.
[umetnime]
Stariji objekti se mogu prilagoditi uz obavezno obezbjeđenje opreme za ishranu i napajanje koza. Koze traže društvo pa zato treba držati najmanje dvije koze, ili kozu držati uz ostale životinje. Koze takođe traže poseban zaklon bez vlage i promaje ali sa ventilacijom jer traže svijež vazduh.
Ako kože čuvate u ograđenom prostoru, obezbjedite visoku ogradu , jer su sklone penjanju.
Ako je proizvodnja opredeljena ka mlijeku i mesu, preporuka je da se opredjelite za uzgoj naše domaće bijele koze, kao mliječnog tipa.
U našim uslovima koze se uglavnom gaje u brdsko-planinskim, manje razvijenim područjima sa oskudnim ili skromnim izvorima hrane. Sve je više odgajivača koji gaje 20, 30 i više koza.
Uzgoj koza u Srbiji, nije podrazumjevao neki poseban selekcijski rad pa je i proizvodnja mlijeka veoma različita zavisno od hrane i njege. Domaće bijele koze i neki tipovi meleza domaće balkanske koze i sanske, malo su brojnije u odnosu na klasičnu čistu domaću balkansku kozu. Švajcarske rase koza koje su sporadično uvožene u našu zemlju, uticale su na oplemenjivanje domaće koze. Melezi sanske koze davali su bolje proizvodne rezultate u smislu mliječnosti, plodnosti i veće tjelesne mase pa je tako nastala domaća bijela koza koju je najbolje gajiti “u čistoj krvi” uz primjenu selekcije na mliječnost. Inače, koza se lako navikava i prilagođava novim uslovima gajenja.
Njega koza podrazumjeva da ih redovno provjeravate i čistite kako ne bi dobile neku od infekcija.
Parenje i razmnožavanje koza
Rasplodni period kod koza počinje nakon godinu dana i u period parenja ulaze na jesen, mada ovo može varirati kod različitih vrsta.
[umetnime]
Koza obično ojari jedno jare, dok neke sorte mogu dati i blizance ili čak više jaradi. Koze su skotne oko 150 dana i jare na svijet dolazi na proljeće. Kod parenja je važno da koza bude zdrava i da o njenoj ishrani konsultujete veterinara. Tokom skotnosti, kozu mogu da napadnu razne bolesti pa zato vodite računa o redovnoj godišnjoj vakcinaciji.
Kozu koja je spremna za parenje prepoznaćete po karakterističnom ponašanju, ispuštanju specifičnih zvukova i po interesovanju za jarca. Na kraju, bilo bi dobro da konsultujete veterinara o tome da li skotnost koze može ugroziti njeno zdravlje.
seoskiposlovi.com/domacin.ba
0 Comments